انتشار در2 ژانویه 2021 ساعت 3:19 ق.ظ سرویس:برگزیده ها, یادداشت 3 دیدگاه 277 بازدید

تارنمایی بین‌المللی برای زبانِ لاری و گویش‌های آن

تارنمایی بین‌المللی برای زبانِ لاری و گویش‌های آن (معرفی اولیه)

محمد(سلطان) اورنگ(اَهِلی)/ دانشگاه نیو سوث ولز (UNSW)- سیدنی، استرالیا  

تا قبل از این، قصد بر آن نبود که مطلب پیش رو را به رشته­ی تحریر درآورم اما به خاطر بحث صمیمانه‌ی اینستاگرامی که در این هفته (روز جمعه) برگزار [شد]، تصمیم گرفتم که در مورد تارنمای https://larilanguage.org  توضیحات مختصری  ارائه دهم.

بحث‌های کامل با جزییات را در قسمت‌های بعدی ارایه خواهم کرد. در ابتدای بحث باید این نکته را متذکر شوم که عنوان زبان لاری در نام تارنما به معنای نوعی از گویش که در شهر لار صحبت می‌شود، نیست؛ بلکه دربرگیرنده‌ی تمامی گویش‌های منطقه همانند گراشی، خنجی، اِوَزی، لاری، اَهِلی، اشکنانی، بَستَکی، جَناحی، رُستاقی و … می‌باشد. انتخاب نام زبان لاری صرفا به دلیل آشنایی پژوهشگران بین‌المللی با این عنوان و ارجاع به پژوهش‌های انجام شده در این مورد است.

در حال حاضر تمام مطالب این تارنما به زبان انگلیسی می‌باشد اما تیم پروژه در حال کار بر روی نسخه‌ی فارسی آن است، ترجمه‌ی مطالب نیز در حال آماده‌سازی است و به‌زودی بر روی نسخه ی فارسی بارگذاری می‌شود.

هدف اصلی از راه‌اندازی این تارنما آشناسازی  مردم منطقه، زبان شناسان و پژوهشگران دنیا با وضعیت موجود زبان لاری و ارایه‌ی تحلیل­های زبان‌شناختی در مورد این کهن زبان و گویش‌های موجود بر آن است. از آنجایی که تارنما در حال به‌روزسازی است (با کار بسیار و البته گاهی با تاخیر!)، هم اکنون بیشتر داده‌های کلی در مورد زبان لاری و گویش‌های آن به ثبت رسیده است و امید می‌رود که در آینده‌ی نزدیک مطالب مرتبط با هر قسمت نیز به روزرسانی شود.

در سال ۲۰۱۸ که برای پژوهش میدانی به ایران برگشتم، توانستم داده‌های مرتبط با زبان لاری (گویش اَهِلی) را جمع‌آوری کنم و در دو ماه فشرده تقریبا چهل مصاحبه‌ی کامل زبان‌شناسی بر اساس پرسشنامه‌های دقیق ضبط کنم (در این مورد در مطلب بعدی بیشتر توضیح خواهم داد). به همین خاطر، بیشتر تصاویر این تارنما از مصاحبه شونده‌های اَهِلی است (که بنده از همه‌ی آن ها کمال تشکر و قدردانی را دارم).

با این حال، تحلیل‌های زبان‌شناختی تارنما پوشش دهنده‌ی همه‌ی گویش‌های منطقه خواهد بود و در به‌روز رسانی قسمت‌های مختلف (در پایین به آن‌ها اشاره می‌شود) با پژوهشگران و تک زبانه‌های همه‌ی گویش‌ها (از طریق واتس اَپ) مصاحبه خواهد شد و داده‌های موجود به‌روز خواهد شد. از این طریق می‌توانیم به تارنمایی جامع و شامل برای همه‌ی گویش‌های لاری دست پیدا کنیم.

در قسمت «خانه [Xuna/Home]»، اطلاعاتی در مورد زبان لاری، گویش‌های آن و نقشه‌های گویشوری (تقریبی و کلی) در مورد این زبان اشاره شده است. در بخش «مطالعات لاری [Larilogy]» به بررسی زبان و مردم منطقه پرداخته‌ایم و اطلاعاتی مختصر ارایه شده است. برآن هستم بر اساس یافته‌های همایش زبان‌شناسی و مردم‌شناسی لارستان و کتاب‌های موجود توسط پژوهشگران منطقه (در استان‌های فارس و هرمزگان)، بخش مردم‌شناسی را بهبود بخشم.

دیگر قسمت‌های این بخش که درباره‌ی تحلیل‌های زبان‌شناختی زبان لاری است و بیشترین حجم از نوشته‌های تارنما را دربر می‌گیرد درحال به‌روز رسانی است. این قسمت شامل «مطالعات لاری»، واج شناسی (آواهای زبان لاری)، واژه‌سازی (صرف) و نحو است، و با تکمیل مصاحبه‌های میدانی برخط، نگاشته خواهد شد. در حال حاضر قسمت‌های مرتبط با چند گویش که پژوهشگران منطقه بر روی آن بررسی کرده‌اند را در اختیار دارم و در حال ترجمه‌ی داده‌ها به انگلیسی و آوانویسی داده‌های زبانی آن هستم. امیدوارم بتوانم این داده‌ها را در کوتاه‌ترین زمان در اختیار خواننده‌های این تارنما قرار دهم.

در قسمت خوم (خودم/ [Xom]) اطلاعاتی مختصر در مورد نگارنده، پایان نامه‌ی دکتری وی در دانشگاه نیو سوث ولز سیدنی، و همچنین ویدیویی در رقابت‌های «ارایه‌ی پایان نامه در سه دقیقه» بارگذاری شده است. در این رقابت‌ها که در در سطح دانشگاه‌های استرالیا و خاور دور برگزار می‌شود، پایان نامه‌ی دکتری در مدت زمان سه دقیقه ارائه می‌شود. مطلبی که در این قسمت بارگذاری شده است در مورد اهمیت زبان لاری و حفظ آن از طریق آموزش لاری به کودکان است.

داوران مسابقه که از روزنامه نگاران مشهور استرالیا و اساتید دانشگاه بوده‌اند، از ارایه این مطلب در دانشکده استقبال کرده و نگارنده توانست مقام دوم دانشکده را کسب کرده و به بخش پایانی (فینال) رقابت در دو سال پیاپی در ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ برسد. اهمیت این ارایه در کسب جایزه نبوده و آنچه برای نگارنده مهم بود افزایش آگاهی در مورد «زبان در خطر لاری» و تاکید بر حفظ و احیای آن در بین گویشوران است. در این قسمت راه‌های ارتباطی پژوهشگران و علاقه‌مندان به زبان و گویش‌های لاری را فراهم کرده‌ام.

در قسمت «ارتباط/ [Contact]» نیز (همانند قسمت «خوم») خوانندگان و هم زبان‌های عزیز می‌توانند نظرات خود در مورد تارنما و مطالب خود را برای بنده بفرستند. از همه‌ی خواننده‌های عزیز در خواست دارم که با بنده در تماس باشند و مطالب خود را ارسال کنند تا پس از ارزیابی و تحلیل، ترجمه و با ذکر نام آن‌ها در قسمت‌های مرتبط بارگذاری شود.

با سپاس بیکران و به امید سالی پربرکت برای همه‌ی لاری زبانان عزیز؛ محمد اورنگ؛ شب سال نو میلادی (سال ۲۰۲۱)؛ سیدنی، استرالیا.