انتشار در14 ژانویه 2021 ساعت 6:19 ق.ظ سرویس:مطلب شما 5 دیدگاه 169 بازدید

 راه‌های قدیمی ارتباطی «لار- بریز» را بشناسیم+ عکس

 راه‌های قدیمی ارتباطی «لار- بریز» را بشناسیم+ عکس

رسول احمدلو: راه‌های ارتباطی همواره به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل تشکیل‌دهنده بزرگترین تمدن‌های بشری، مطرح بوده‌اند. راه‌های ارتباطی نه تنها مسیر آمد و شد مردم عادی، اقوام مختلف، قوای نظامی و بستری برای شکل‌گیری فعالیت‌های تجاری بوده‌اند بلکه به‌عنوان مهم‌ترین وسیله ارتباط جمعی، وسیله انتقال دستاوردهای فکری و فرهنگی انسان‌ها را در طول تاریخ فراهم آورده‌اند. در طول تاریخ دو راه روستای بریز را به شهر لار  متصل می‌کرده که در این نوشتار مورد بررسی قرار می‌گیرند.

 الف- مسیر دوره اشکانیانی

پس از تشکیل حکومت­ها نقش جاده­ها در زندگی بشر پر رنگ­تر شد و قدرت‌های بزرگ جهان راه­های ارتباطی را به عنوان شاخصی مهم در سیاست‌های توسعه‌طلبانه خود در تمامی زمینه نظیر تجارت، صنعت گسترش اراضی، تبادلات فرهنگی و… دخیل هستند. از این رو دولت‌های مختلف با انگیزه‌های متفاوت اقتصادی، وابستگی پست و تشکیلات بریدی برای اداره مملکت و نیز کار کرد امنیتی راه‌ها و تمرکز قوا به راه‌ها توجه خاص داشته‌اند.

در لارستان امرای میلادی سعی و اهتمام ویژه‌ای در توسعه منطقه­ تحت نفوذ خود داشته‌اند. از جمله اقدامات آنها احداث راه لار به بریز بوده است. در قرن‌های گذشته کارونیان پس از خارج شدن از شهر لار به سمت «کاسه‌دار» رفته و پس از عبور از گردنه این منطقه وارد دشت بزرگ «پازنی» (صحرای بین کورده و دنگز) می‌شدند و به گردنه برکه شیخ می‌رسیدند. گردنه‌ای صعب‌العبور که عبور و مرور فوق‌العاده سخت بوده است.

کاروانیان پس از عبور از گردنه وارد دشت بزرگ برکه می‌شدند. در برکه شیخ جاده دو شاخه می‌گردد؛ قوافلی که قصد عزیمت به دالان «دهرا» را داشتند می‌بایست از تنگه­­ دست راست که نزد عامه به «دو برکه» مشهور می‌باشد عبور نموده و کاروان‌هایی که قصد رفتن به روستای بریز را داشتند می بایست از تنگه سمت چپ یا تنگه «پنج خمره» عبور نمایند. (در ابتدای تنگه پنج عدد خمره وجود دارد که به پنج خمره مشهور می‌باشد.)

بعد از پنج خمره، قوافل به چاه «کنده» (چاه آب قدیمی که قدمت آن به قرن ‌ها قبل باز می‌گردد و به احتمال فراوان آب شرب کاروان‌ها از همین چاه تأمین می‌شده) می‌رسیدند. سرمنشا چاه قنات روستای بریز، کوه نزدیک به چاه کنده می‌باشد. آب  این قنات باستانی که حدود صد حلقه چاه دارد در استخری می­ریخته و سپس کشاورزان بریزی زمین‌های خود را آبیاری می‌نمودند.

کاروان‌ها پس از طی حدود ۲۰ دقیقه راه به «لکی پکی» می‌رسیدند. (درخت کنار یا سدر در نزد اهالی جنوب از از اهمیت و قداست خاصی برخوردار می‌باشد و اهالی بریز برای برآورده شدن آرزوهای خود به درخت کناری که در کنار این جاده قرار دارد لکه یا تکه پارچه‌ای می‌بستند و به همین دلیل به لکی پکی مشهور می‌باشد).

در این نقطه در بالای کوه و چند نقطه دیگر آثار سنگی به چشم می‌خورد که به احتمال فروان (ارتباط) و محل اقامت نگهبانان جاده بوده است. از لکی پکی تا روستای بریز ده دقیقه فاصله است. نکته مهم این که این مسیر حدود ۱۸ کیلومتر کوتاه‌تر از مسیر فعلی لار- بریز می‌باشد. با احداث جاده لار به جهرم و یکجا‌نشینی عشایر منطقه این مسیر مهم از رونق افتاده است.

ب- مسیر دوره صفوی

در زمان شاه عباس اول ایران یکی از مراکز بازرگانی جهانی شد. از آنجایی که انتقال کالا و مبادله آن نیازمند نهادهای زیربنایی بود، وی در اندیشه ایجاد راه تجارتی جدید و تغییر راه‌های سنتی برآمد و با تمام قدرت به ایجاد امنیت در منطقه جنوب پرداخت تا بتواند امنیت برای کاروان‌ها تجاری که از طریق خلیج فارس به ایران می‌رسید را فراهم کند.

از آنجایی که محور شیراز-لارستان- بندرعباس کوتاه‌ترین و بهترین مسیر برای دسترسی به بنادر جنوبی بود، شاه عباس، راهی تأسیس نمود که تا به امروز شاهراه اصلی مناطق یاد شده محسوب می‌شود. این مسیر از شیراز آغاز می‌شود و با عبور از شهرستان جهرم و روستای بریز و لارستان به بندرعباس ختم می‌شود. این راه مهمترین راه ارتباطی بین بندرعباس و بندر کنگ با داخل ایران تشکیل می‌داد که در زمان‌های بعدی اروپاییان زیادی که راه دریایی از اروپا به ایران را انتخاب کرده بودند یا از این راه می‌رفتند و یا در بازگشت این راه را طی می‌نمودند. وصف مسیر بریز، دهکویه، کورده تا لار در آثار و سفرنامه‌های اکثر سیاحان اروپایی که از این منطقه عبور نموده اند، آمده است.