سه پاسبان لارستانیِ «خلیج فارس» را بشناسیم
سه پاسبان لارستانیِ «خلیج فارس» را بشناسیم
رسول احمدلو*: روز ۱۰ اردیبهشت در ایران روز ملی خلیجفارس نامگذاری شده که سالروز اخراج پرتغالیها از تنگه هرمز و خلیجفارس است.
اتحادیه عرب از سال ۱۹۶۴ رسماً نام خلیجفارس رابرای عرب زبانان ممنوع کرد و نام خلیج عربی را جایگزین خلیج فارس نمود.
در سال ۱۳۸۳ هیئت دولت وقت برای پاسداری از میراث فرهنگی و معنوی خلیجفارس روز ملی خلیجفارس را به تقویم رسمی کشور افزود.
از آن زمان رسانه های دیداری و شنیداری؛پژوهشگران؛ سیاستمداران؛ هنرمندان و سایر اقشار جامعه هریک به سهم خود سعی فراوانی برای زنده نگه داشتن نام خلیج فارس نموده اند.
در این میان سهم پژوهشگران لارستانی در جاودانه ساختن نام خلیج فارس بسیار پراهمیت و شایسته تقدیر می باشد.
بر حسب وظیفه و برای تقدیر از زحمات پژوهشگران در زمینه پژوهش و مطالعه در حوزه ی خلیج فارس اشاره ای کوتاه به آثار و تألیفات سه تن از برجسته ترین اساتید و محققین لارستانی این حوزه خواهم پرداخت.
۱) استاد محمدباقر وثوقی
تالیفات و پژوهش های استاد برجسته و گرانقدرم محمدباقر وثوقی در حوزه ی مطالعات جنوب و خلیج فارس زبانزد تمام جهانیان می باشد. از مهمترین تالیفات ایشان می توان به عناوین زیر اشاره کرد:
*تاريخ خليج فارس و ممالک همجوار
*تاریخ اقوام در خلیج فارس، ملوک هرموز
*تحولات سیاسی صفحات جنوبی ایران
*دزدان دریایی در خلیج فارس
*جنگنامه کشم و جرون نامه
*وصف خلیج فارس در نقشه های تاریخی
*بررسی تاریخی سیاسی و اجتماعی اسناد بندرعباس
*علل و عوامل جابجایی کانون های تجاری در خلیج فارس
*پرتغالیها در خلیج فارس
*میراث دریانوردان ایرانی در بنادر چین (بنادر گوانجو، چوانجو، خانجو)
*اطلس تاریخ بنادر و دریانوردی
کتاب استاد وثوقی تحت عنوان وصف خلیج فارس در نقشههای تاریخی در دومین دورهٔ جشنوارهٔ فارابی و دیگر کتابش تحت عنوان اطلس تاریخ بنادر و دریانوردی ایران در نهمین دورهٔ این جشنواره حائز رتبهٔ برتر شدند. استاد محمدباقر وثوقی علاوه بر تالیف کتاب؛ مقالات زیادی هم در زمینه مطالعات خلیج فارس شناسی دارند.
راهنما و مشاوره پایانامه های حوزه خلیج فارس شناسی در دوره های دکتری و کارشناسی ارشد از دیگر خدمات ایشان می باشد.
۲) احمد اقتداری
مرحوم احمد اقتداری از دیگر پژوهشگران برجسته لارستانی است که تالیفات زیادی در زمینه مطالعات خلیج فارس داشتند.
اساسیترین دلمشغولی احمد اقتداری در عرصه علمی و فرهنگی مطالعات خلیج فارسشناسی بود و به حق به پدر مطالعات خلیج فارس مشهور شده اند. ایشان در ۱۳۴۱ برای نخستینبار در سمیناری که به خلیجفارس میپرداخت شرکت کرد. این سمینار که به همت سیدمحمد محیط طباطبایی و ریاست سعید نفیسی برگزار میشد، نخستین گامهای اقتداری را برای شناخت خلیج فارس به همراه داشت. حاصل مسافرتهای تحقیقاتی او بین سالهای ۱۳۴۵ تا ۱۳۵۶ در سواحل جنوبی ایران (از مسیرهای بندر دیلم، جاسک، بندر ریگ، زاهدان، چابهار و بندر تیس) تألیف و تصحیح چندین کتاب و مقاله پژوهشی بود. وی در طول زندگى خود حدود ۴۰ كتاب و بیش از صد مقاله به چاپ رساند. در میان آثار او می توان به عناوین زیر اشاره کرد:
*خلیج فارس از دیرباز تا کنون
*خلیج فارس، دریای پرماجرای ایرانی
*یکصد سال کشمکش پس از پنج هزار سال جنگ و ستیز در گاهواره تمدن
*سرگذشت کشتیرانی ایرانیان از دیرباز تا قرن شانزدهم میلادی
*بندرعباس و خلیج فارس: اعلام الناس فی احوال بندرعباس، تألیف محمدعلی سدیدالسلطنه، مصحح احمد اقتداری،
*سرزمین های شمالی پیرامون خلیج فارس و دریای عمان: در صد سال پیش، تألیف محمد علی سدیدالسلطنه، مصحح احمد اقتداری
۳) احمد فرامرزی
فرامرزی از دیگر پژوهشگران برجسته لارستانی است که چندین مقاله و یک کتاب تحت عنوان کریم خان زند و خلیج فارس در حوزه مطالعات خلیج فارس شناسی به یادگار گذاشته اند.
*دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی
از این نویسنده بخوانید:
معمای تاریخی کاروانسرای شاه عباسی
اولا آقای اقتداری از شهرستان گراش هستندوالکی ایشون رالارستانی ننامیدمن درعجبم که چرا شما لاریها همه چیزرابرای لارمیحواهیدایشون که مال شهرستان گراش وافتخارگراش هستند علاوه براین که تعصب کورکورانه برای لاردارین افتخارات دیگر شهرستانها راهم برای خودتون میخواهیدحالمون از هرچی لاری ولارستانی مثل شما به هم میخوره
اینجانب لاری هستم بسیاری از خاندان اقتداری ساکن لار هستند وبا ما نسبت فامیلی هم دارند با بسیاری از گراشی ها هم دوست هستیم و اونها رو همشهری خود ولارستانی میدونیم مرحوم دکتر اقتداری رو هم همشهری و افتخار لارستان میدونیم همونطور که هر لارستانی دیگری هم افتخار کسب کنه برای همه ماست.
خودتون جواب خودتونو دادین… لارستان با لار فرق داره. شهر لار داریم و منطقه لارستان . خوشبختانه یا متاسفانه ما هممون جزیی از منطقه لارستان بزرگ هستیم. اما ممکنه لاری نباشیم. احمدخان اقتداری هم ممکنه لاری نبودند و گراشی بودند اما همونطور که اینجا نوشته ایشون لارستانی بودند
اتفاقا مطلبشون درسته. اقای اقتداری متولد سال ۱۳۰۴در شهر لار هستند و همیشه گفتند احمد اقتداری لارستانی.پس الکی جبهه گیری نکنید.
اقای ناشناس که معلومه لاری هستین خق بامحموده ایشون گراشی هستند و الان هم ارامگاهشون درگراش است و اتفاقاازلاربدش میومد
اقایون چرا تاریخ تحریف می کنید. اجداد و پدر اقتداری گراشی هستند. ولی خودشون متولد ۱۳۰۴در شهر لارهستند. برین کتاب کاروان عمر احمداقتداری صفحه ۹بخونین. دقیقا میگه در سال ۱۳۰۴در شهر لار به دنیا امدم.
بعدشم تا تاریخی وجود داشته میگفتن گراش لار.
اصلا اقای اقتداری نه لاری هستند نه گراشی اصالت خانهای منصوب به گراش گلپایگانی است وبخاطر تبعید جدشان بنام علیرضا دهباشی به منطقه لارستان این خانواده شکل می گیرند واز طایفه لر هستند متاسفانه گراشیها مصداق این ضرب المثل هستند خودم که چیزی نیستم برادر رشیدی دارم همیشه اینها برروی دیگران پز داده اند ویک گراشی اصیل هیچگاه رشدی در حد ملی وحتی استانی نداشته گراشی اصیل حسنی بود که نمایندگان ان دوره مجلس ایشان را خوب می شناسند به هر حال ما مردمان لارستان بزرگ برای افراد عالم وبا ایمان ارزش قایل بوده ایم وفارغ از توجه به زادگاه دوستشان داریم شما هم اقا محمود بیا در یک گروه تا دقیق برایتان عرض کنم خصوصیتهای مردم لارستان چیست وچه بوده وریشه خانهای گراشی چه بوده حتی زنهای این خانها وفرزندانشان هم گراشی نبوده اند
نمیدانم این گراشیها چه مشکلی دارند همیشه می خواهند ساز مخالفت بزنند می خواهند با مخالفت خودرا نشان دهند مثلا یک جمعیت هزار نفری در نظر بگیرید واز اینها یک سوالی کنند که دو به اضافه دو چند می شود نهصدونود ونه نفر می گویند چهار یک گراشی برای نشان دادن خود می گوید پنج متاسفانه این اخلاقشان چه ضرباتی که به منطقه نزده
حسنی بخاطر رسیدن به هدفش هرکاری کرد وسیاسیون شهرهای همسایه هم کم همکاری با او نکردند